Elektronik para hakkında tüm bilinmesi gerekenler ve geçmişten bugüne Türkiye’de elektronik para yolculuğu Parolapara Blog’ta sizi bekliyor!
Dijital dünyanın hayatlarımıza kattığı bir kavram olan elektronik para kavramı, günümüzde global kullanım alanına sahipliği ile dikkat çekiyor. Bu noktada pek çok kullanıcı, elektronik para nedir sorusunun cevabını merak ediyor. Konuya ilişkin olarak en kapsamlı ve açıklayıcı tanımı Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği yapıyor.
Elektronik para nedir sorusuna tanımsal bir açıklama getirmek, en doğru yaklaşım olacaktır. Birçok benzer tanıma sahip olsa da elektronik para aslında; kabul edilmiş bir fon karşılığı ihraç edilen ve buna bağlı olarak elektronik ortamda saklanan parasal değerlerdir. Bu değerler ile ödeme işlemleri gerçekleştirilebilir. Öte yandan elektronik para, müşterilerden alınan fonların, çevrim içi elektronik para hesaplarına aktarılması yoluyla ya da sanal/fiziki kartlara yüklenmesi sonucuyla ödeme işlemi gerçekleştirilebilmesine de olanak tanıyor.
Elektronik Para Hesabı Nedir?
Elektronik para konusundan bahsediyorken, kullanıcıların bir diğer merak ettiği konu olan elektronik para hesabı nedir sorusuna da cevap vermek gerekir. Elektronik para hesabı; elektronik para kuruluşları nezdinde açılan ve alınan fon tutarı değerinde ödeme işlemi gerçekleştirilmesine olanak sağlayan çevrim içi hesaplardır.
Elektronik para hesabı bulunan kişiler, çevrim içi ödeme özelliği ile her türlü mal ve hizmet satın alma işlemini gerçekleştirebilirler. Yapılan bu işlemler, yapanın şahsına veya tutarın boyutuna bağlı olarak fazladan kredi imkânı sağlamaz.
Türkiye’de Elektronik Para Geçmişi
Bilinen tarih göz önüne alındığı takdirde paranın gelişiminden öncesine kadar gözlemleyebilmek mümkündür. İlk olarak eşdeğer değiştirme ile başlayan alışverişteki ödeme yöntemleri, paranın bulunmasıyla ortadan zamanla kalkmaya başlamıştır. İlk olarak değerli madenlerin kullanıldığı para, daha sonraki süreçte kâğıt halini almıştır. Daha sonraki yıllarda ise temsili para kullanımına geçilmiştir. Bankaların gelişmesi ise birlikte tahviller ve bonolarla daha çok temsili hale gelen para, bilişim teknolojilerindeki hızlı gelişimle birlikte elektronik hale gelmiştir.
Günümüzde her ne kadar kâğıt ve temsili para kullanımı halen en yaygın para kullanım şekli olsa da; gelişen teknolojiyi takiben ortaya çıkan elektronik para kullanımı da oldukça artmış durumdadır.
Oldukça yeni ve geliştirilmeye açık olan bir alan olan elektronik paranın tarihi yalnızca 1990’lı yıllara kadar uzanmaktadır. Ağ tabanlı iletişim teknolojilerinin gösterdiği gelişim süreciyle birlikte gündem olan elektronik para alanında, kâğıt para kadar çok çalışma bulunmamaktadır. Bununla birlikte elektronik para, dijitalleşen dünyada güvenli çevrim içi alışveriş yapabilmenin de temel taşlarını oluşturmaktadır.
Dijital para olarak da adlandırılan elektronik paranın Türkiye’deki serüveni oldukça yenidir. Öte yandan, elektronik para alanında inovatif çalışmalar da hız kesmeden sürdürülmektedir. Özellikle kullanıcı deneyimini iyileştirmek adına yapılan çalışmalar, Türkiye’deki elektronik para kuruluşlarının birincil önceliğidir.
Global çaptaki elektronik para sektörü gelişmelerinin takibi ve çalışmaları Uluslararası Ödeşmeler Bankası (BIS) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından gerçekleştirilmektedir. Avrupa Merkez Bankası, Avrupa’daki elektronik para alanındaki çalışma sonucu raporlama ile kullanıcıları bilgilendirirken; Uluslararası Ödeşmeler Bankası tüm dünyadaki elektronik para gelişmelerinin araştırmalarını yapmakta ve de raporlamaktadır.
Elektronik Para Kuruluşları
2024 yılı ilk çeyreğinde Türkiye’de Merkez Bankası onaylı 57 adet elektronik kuruluşu bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Parolapara, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası onaylı bir elektronik para kuruluşudur. Öte yandan, PCI-DSS 1. Seviye sertifikaya sahip olması, güvenilir altyapısının kanıtıdır. Zira PCI-DSS 1. Seviye sertifikası, alanının en üst düzey güvenlik sertifikasıdır.
Türkiye’deki Elektronik Para Kuruluşlarının Tam Listesi
Elektronik para sektörü her ne kadar oldukça yeni bir alan olsa da gerek global ölçekte gerekse de Türkiye’de pek çok dijital ödeme kuruluşunun doğmasına yol açmıştır. 2024 yılı ilk çeyreği raporlarına göre Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından lisanslandırılan toplamda 57 adet elektronik para kuruluşu bulunmaktadır. Kısa bir dönem öncesine kadar 58 olan bu rakam, verilen lisansların birinin geri alınması sonucu 57’ye düşmüştür.
İşte Türkiye’deki elektronik para kuruluşlarının tam listesi:
1- Parolapara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
2- Ziraat Finansal Teknolojiler Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
3- A Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
4- Yemekpay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
5- Ahlatcı Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
6- Vodafone Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
7- As Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
8- Vizyon Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
9- Aköde Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
10- Belbim Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
11- Vepara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
12- Birleşik Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
13- Vakıf Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
14- BPN Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
15- Cemete Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
16- D Ödeme Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
17- Dinamik Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
18- Dgpara Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.
19- DSM Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
20- Erpa Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
21- Fastpay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
22- Faturamatik Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşu A.Ş.
23- Fzypay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
24- Garanti Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
25- İninal Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
26- İstanbul Ödeme ve Elektronik Para A.Ş.
27- İyzi Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
28- Lydians Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
29- Moka Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.
30- Moneyout Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
31- Moneypay Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
32- N Kolay Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.
33- Nomu Pay Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
34- Ozan Elektronik Para A.Ş.
35- Paladyum Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
36- Papara Elektronik Para A.Ş.
37- Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
38- Parakolay Elektronik Para A.Ş.
39- Paratim Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.
40- ParaQR Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
41- Paybull Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
42- Payco Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
43- Paypole Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
44- Payporter Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
45- Paytr Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.
46- Platform Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
47- Pratik İşlem Ödeme ve Elektronik Para A.Ş.
48- Rubik Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
49- Sipay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
50- Token Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
51- Tom Pay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
52- TT Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
53- TTM Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
54- Turk Elektronik Para A.Ş.
55- Turkcell Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
56- Turkonay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
57- UPT Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
